Onder de kinderen die een bijdrage leverden aan deze website, bevinden zich kinderen die te maken hebben (gehad) met een vorm of meerdere vormen van kindermishandeling. Ze zijn bijvoorbeeld getuige van huiselijk geweld thuis.
Doe mij alsjeblieft geen pijn
Chronisch geweld thuis vermindert het vermogen van een kind om te vertrouwen en lief te hebben. Om te overleven moet een kind in zo’n situatie de wereld van de volwassene accepteren. Het kind moet aan de behoeften van zijn ouders voldoen, terwijl een kind in normale omstandigheden juist steun van zijn ouder(s) of verzorger(s) zou moeten krijgen om zich te kunnen ontwikkelen.
KINDEREN DIE SLACHTOFFER ZIJN VAN HUISELIJK GEWELD ZIJN AFHANKELIJK VAN HUN OUDER(S) OF VERZORGER(S). Zij zijn in feite voor hulp en steun aangewezen op dezelfde persoon die hen ook bang maakt en kwaad doet. Om te overleven, klampen deze kinderen zich vast aan het idee dat de ouder die hen kwaad doet, eigenlijk een goede ouder is. Zij vinden een verklaring voor het geweld van de ouder door zichzelf de schuld te geven. Ze hopen, door zelf hun gedrag te veranderen, dat de terreur en de pijn op een dag zullen veranderen in liefde. Sommige kinderen leren om zelf agressie te gebruiken als middel om conflicten op te lossen of hun overweldigende gevoelens onder controle te houden. Andere kinderen reageren meer passief, maar lopen ook de kans om in andere situaties opnieuw slachtoffer te worden, bijvoorbeeld van pestende klasgenoten.
Vaak worden kinderen thuis slachtoffer van lichamelijke mishandeling. Dit kan het resultaat zijn van het gebruik van niet passend en bovenmatig gebruik van geweld in de opvoeding. Ook komt het voor dat ouders of verzorgers zelf soms niet volwassen genoeg zijn om voor kinderen te zorgen. Het komt ook voor dat het ouders of verzorgers simpelweg aan opvoedingsvaardigheden ontbreekt. Meestal wordt lichamelijk geweld toegepast omdat het zogenaamd ‘goed’ zou zijn voor het kind en als straf. Lichamelijke mishandeling kan vele vormen aannemen – een klap geven, slaan met de hand of met iets anders, schoppen, het kind schudden, haren trekken en ga zo maar door. Lichamelijke mishandeling laat niet alleen zichtbare, lichamelijke sporen na. De onzichtbare emotionele pijn die er mee gepaard gaat is voor het kind net zo groot als de fysieke pijn. De emotionele gevolgen zijn van lange duur. Kinderen die te maken hebben (gehad) met lichamelijke mishandeling kunnen extreem teruggetrokken,agressief of boos zijn, een gebrek aan vertrouwen hebben, moeite hebben met lichamelijk contact of wegloopgedrag vertonen.
Andere kinderen die een bijdrage leverden aan deze website hebben te maken (gehad) met verwaarlozing,die de psyche van een kind beschadigt. Kinderen hebben warmte en liefde nodig. Zij hebben volwassenen nodig die hen laten voelen dat ze waardevol zijn en die hun lichamelijke en emotionele ontwikkeling ondersteunen. Als een kind leeft onder voortdurende onverschilligheid, afstandelijkheid, kilheid en emotionele verwaarlozing, wordt hem of haar de vreugde en voldoening onthouden die zij zouden ervaren als hun ouders hen emotioneel gezien wel belangrijk zouden vinden. Verwaarloosde kinderen moeten manieren vinden om te overleven om er voor te zorgen dat ze krijgen wat zij nodig hebben.
Voortdurende verwaarlozing, het negeren van de stem van het kind schaadt een kind op een onzichtbare manier. Het kind verliest het vermogen om te laten zien wat hij of zij zelf wil en wie hij of zij is.
We weten ook dat een aantal van de kinderen en jongeren die meewerkten aan deze website, slachtoffer zijn van seksueel geweld. Seksueel geweld heeft langetermijneffecten op de emotionele ontwikkeling van kinderen. Het is vooral verwarrend voor kinderen omdat zij seksualiteit aan agressie gaan verbinden. Net als bij lichamelijk geweld, zijn er emotionele gevolgen: lichaam en geest zijn gelijktijdig misbruikt. Het lichaam kan herstellen als het geweld stopt, maar psychisch blijft het kind beschadigd.
Het komt voor dat kinderen die seksueel of andere ernstige vormen van geweld hebben mee- gemaakt, leren om hun vermogen tot voelen uit te zetten. Dat is voor hen een manier om om te gaan met de emoties, die er mee gepaard gaan. Zo kunnen zij bijvoorbeeld overkomen als slim en sterk, maar ondertussen diep van binnen bang zijn om mensen in vertrouwen te nemen. Emotionele nabijheid of intimiteit kan bij deze kinderen en jongeren spanning en angst oproepen, die zich bijvoorbeeld kunnen uiten in geweld of zelfdestructief gedrag. Andere kinderen zetten vanwege hun traumatische ervaringen hun vermogen tot denken uit.
Mama. mama
De ervaringen met mishandeling kunnen de ontwikkeling van kinderen danig verstoren. Het komt regelmatig voor dat zij de verkeerde diagnose krijgen. Zo kan al snel gedacht worden dat zij last hebben van ADD of ADHD of dat zij leerproblemen of andere psychische of gedragsproblemen hebben, terwijl hun gedrag eigenlijk het gevolg is van hun ervaringen met geweld.
Het komt ook voor dat kinderen blijven leven met de verwarring tussen liefde, seksualiteit en agressie, veroorzaakt door het seksueel geweld. Zij associëren iedere vorm van intimiteit direct met seks.. Voor hen is seksualiteit de enige manier om liefde en bescherming te vinden. Seksuele gedragsproblemen kunnen ook een gevolg zijn van deze verwarring. Oudere jongens kunnen zich bijvoorbeeld gaan identificeren met de dader omdat ze in de war zijn over hun seksuele gevoelens voor jongens en mannen. Meisjes kunnen seks in gaan zetten als machtsmiddel,omdat het voor hun gevoel de enige waarde is waarover zij nog beschikken.
Vaak weten professionals niet hoe te reageren op kinderen en jongeren die slachtoffer zijn van seksueel geweld. Seksueel geweld blijft vaak gehuld in geheimzinnigheid, onvertelde verhalen, gebrek aan helderheid en schuldgevoelens. Kinderen herinneren zich vaak niet chronologisch wat er gebeurd is. Er zijn meestal geen getuigen bij geweest en daarom moeten professionals inschatten of het misbruik waarschijnlijk of mogelijk heeft plaatsgevonden. Voor veel kinderen is seksueel geweld een geheim waar ze zelf mee moeten leren omgaan. Soms kan een invoelende reactie een enorme impact hebben en voor het kind het begin zijn van een proces tot het hervinden van vertrouwen en een gevoel van waardering. Dit is cruciaal voor zijn of haar herstel. Kinderen en jongeren vertellen dat ze gehoord en geloofd willen worden, om te begrijpen wat er is gebeurd, om het met simpele woorden te kunnen benoemen en om hun schuldgevoel weg te nemen. Dit kan de kans zijn voor het kind om de weg naar herstel in te slaan. Hierbij kunnen professionals een grote rol spelen.
Niks, laat me met rust..
Het was helaas niet mogelijk om de visie van erg jonge kinderen (onder de drie jaar) op geweld ook mee te nemen op deze website. Alhoewel zij vaak nog niet in staat zijn (maar soms wel) om hun gevoelens in woorden te uiten, kunnen we uit wat zij in hun gedrag laten zien veel te weten komen. Het is inmiddels aangetoond dat kleine kinderen ernstig te lijden hebben van een gewelddadige en onvoorspelbare omgeving. Jonge kinderen wenden zich in dat soort omstandigheden automatisch tot de volwassenen die het dichtst bij hen staan. Wanneer de angst wordt veroorzaakt door de persoon van wie ze het meest afhankelijk zijn, leren jonge kinderen snel hoe zij het beste kunnen reageren. Hoe jong ze ook zijn, ze leren zich aan te passen aan de behoeften van de volwassene in plaats van hun eigen behoeften centraal te stellen. Dit is een overlevingsstrategie die grote invloed heeft op de manier waarop deze kinderen andere mensen waarnemen. Zij leren dat het niet altijd veilig is om te laten zien wat zij nodig hebben, zij weten hoe zij conflicten moeten vermijden. Ze leren zich aan te passen. Zij weten dat volwassenen niet te vertrouwen zijn en dat ze geen verwachtingen moeten hebben.
Kinderen die al vroeg in hun leven te maken krijgen met agressie en geweld, ontwikkelen vaak zelf agressief en angstig gedrag. Dat wordt de sociale strategie waar zij de voorkeur aan geven. Zij leren dat relatieproblemen kunnen worden opgelost door middel van dreigementen of geweld. Als gevolg hiervan kan een aantal van hen later psychische problemen krijgen.
Een aantal kinderen en jongeren die aan deze website meewerkten hebben problemen met leren of hebben lichamelijke of andere beperkingen. Een beperking maakt kinderen extra kwetsbaar, bijvoorbeeld omdat ze minder mobiel zijn of niet op de gangbare manier communiceren. Het kan ook zijn dat volwassenen niet voldoende hun best doen om te horen wat zij proberen te vertellen. Het gebeurt al snel dat bepaalde gedragingen van een kind door volwassenen worden gezien als een gevolg van zijn of haar beperking. Terwijl het de vraag is of dat wel zo is. Het kan namelijk ook zo zijn dat het kind zich zo gedraagt uit angst of omdat het hulp nodig heeft, omdat hij of zij wordt mishandeld of verwaarloosd.
De beperkingen van de kinderen en jongeren die meewerkten aan deze website, waren geen beperking voor ons. Alle kinderen en jongeren geven een vergelijkbare boodschap aan volwassenen die willen luisteren.
